Iemand zegt het op een uitzending net voor het journaal op TV. Ik weet nog niet waarom ik het zo passend vind, misschien vind ik het gewoon een mooie zin. Ik ben al de hele dag in een vreemde mood. Het is vrijdag 16 juli 2021 en het is ondertussen duidelijk dat het aangekondigde noodweer een ware zondvloed is geworden. Bijbelse taferelen bij ons om de hoek. Iedereen kent vandaag wel iemand die met z’n voeten in het water staat.
Het journaal kijken is iets wat ik enkel nog doe bij belangrijke evenementen, het zijn meestal rampen. De laatste keer was het bij Buffalo Bill op het Capitool. Nu is het om te staren naar de beelden over het destructieve water. ‘Exclusieve beelden wateroverlast’ kopt een kwaliteitskrant, click-bait… en ik trap erin, ondanks mezelf. We gaan van helikopters die niet kunnen uitvliegen, bootjes die niet geschikt zijn voor deze extreme omstandigheden, mensen die op daken zitten te wachten, urenlang, naar het koningspaar dat met aangepast schoeisel in de modder symbolisch een paar medeburgers troost.
Wacht eens denk ik, er zijn zoveel dingen die je als koningspaar had kunnen doen die je niet hebt gedaan – Zonnepanelen op je dak? Je gazon niet maaien? Een elektrische dienstwagen? Minder vlees op het paleis? Kleiner gaan wonen? Je kinderen mee laten betogen in de klimaatmarsen? – en dit doe je wel? In de weg gaan lopen als de doden nog niet allemaal geborgen zijn?
Sorry, het is hun fout niet, ze doen ook maar hun best. Als ze niets deden zou het ook niet goed zijn. Ik ben niet kwaad op de Koning. Dit hebben wij gedaan, wij allemaal. Het is gewoon even makkelijker om me te ergeren aan onze dwaze symboolpolitiek.
In de jaren ’80 keek ik met mijn ouders mee naar elk journaal op TV en naar elke panorama uitzending. Ik herinner me geen tijd dat ik niet wist dat het ooit verkeerd zou gaan. In die jaren was er al sprake van klimaatopwarming. Als ik het wist, dan wist iedereen het. Wij wisten het allemaal en toch hebben we dit laten gebeuren. En dan mag ik al stikken van gefrustreerde woede als nu boven komt dat in die tijd al – jaren ’80 en zelfs eerder – oliebedrijven actief wetenschappelijk onderzoek verdoezelden om nog een paar decennia lang te kunnen doen alsof er niets aan de hand was en er dik geld aan te verdienen, ook dat wisten we eigenlijk. De gemakzucht in ons heeft gedacht, ach het zal nog wel meevallen, of ach ze vinden er wel iets op die wetenschappers. De klimaatjongeren met hun beschuldigende vingertje? Ze hebben overschot van gelijk.
De silver lining van dit drama is hopelijk dat we echt wakker worden, denk ik even, met onze voeten in het water kan je toch niet langer je kop in het zand steken, of? Maar letterlijk op dezelfde dag ligt een ambitieuze – die evengoed nog lang niet ver genoeg gaat – green deal op Europese tafels en zegt een Vlaamse minister daarover dat we toch eerst eens moeten kijken of het wel betaalbaar is. Ik voel op dat moment zoveel frustratie en machteloze woede dat ik gerust zelf een hele elektriciteitscabine kan alimenteren.
De Coup de Grace komt tijdens het gesprek met de prof water-expert van dienst. Hij zegt het een paar keer – hij doet het dus heel bewust – wat we moeten doen om dit in de toekomst te voorkomen of toch beter op te vangen, want we gaan er mee moeten leren leven. Klimaatadaptatie, noemt hij het, en hij kijkt even naar de journalist als om te checken of die mee is. Want dat dit fenomeen ligt aan de klimaatopwarming is overduidelijk. Alleen noemt hij het klimaatverandering. Een neutraal woordje, klimaatverandering en ja natuurlijk moeten we ons aanpassen aan verandering. Klimaatadaptatie dus.
Wacht even denk ik opnieuw – mijn verstand werkt vandaag echt met vertraging – is het grote nieuws niet dat we nu eindelijk klimaatOPWARMING gaan erkennen als een absolute prioriteit waar we ons met alles wat we hebben tegen aan gaan gooien zodat we nog een kans hebben op een leefbare planeet voor de volgende generaties? Maar ik blijf verweesd achter op het perron van een station dat is afgeschaft. De trein is voorbij gedenderd. Ik blijf achter aan de halte waar we nog op tijd hadden kunnen de klimaatopwarming een halt toeroepen en ik zie in de trein de mensen aan het stuur lustig verder debatteren over hoeveel dat mag kosten, die klimaatadaptatie.
Ik ben ’s avonds niet naar buiten gegaan, ik heb niet naar boven gekeken. Er waren geen sterren te zien. Misschien vanavond. Misschien kan ik vanavond wel weer de sterren zien.
Blog Katlijn Demuynck 